Rick Hanson: Geheugen voor geluk
Een prachtig boek waarin wordt uitgelegd waarom wij gericht zijn op negativiteit. En met eenvoudige oefeningen om de hersenen te veranderen naar positiviteit. Door een geheugen voor geluk te trainen. Hieronder een korte samenvatting.
In de oertijd was er veel gevaar. Als je zat te genieten en te dromen kon je zomaar aangevallen worden door een wild dier of een vijandige stam. Daarom zijn we alert op bedreigingen. Tegenwoordig is dat veel minder nodig. Maar onze hersenstructuur is nog steeds zo.
Een paar maal per dag, 12 seconden per keer het goede in je opnemen, zorgt voor een blijvende verandering in je neurale netwerk!
Wat je van je hersenen gebruikt groeit, en wat niet actief is verdwijnt. Maar het moet wel intensieve, aanhoudende of herhaalde mentale/neurale activiteit zijn. En liefst bewust, om een blijvende afdruk in de neurale structuur achter te laten.
Ervaringen doen de hersenen groeien, maar dringen ook door tot in je genen, in DNA-moleculen binnen de celkernen van neuronen. Als je bijvoorbeeld regelmatig ontspanningsoefeningen doet, zal dat de activiteit van de genen die stressreacties dempen verhogen, waardoor je veerkrachtiger wordt. De hersenen nemen de vorm aan van waar de geest zich mee bezig houdt.
We hebben 3 essentiële behoeften: veiligheid, voldoening en verbinding.
Als je innerlijke vrede, tevredenheid en liefde opbouwt, hoef je geen prettige gebeurtenissen na te jagen of te worstelen met uiterlijke omstandigheden.
Behoefte aan veiligheid zorgt dat je schade vermijdt.
Behoefte aan voldoening zorgt dat je je richt op beloning.
Behoefte aan verbinding zorgt dat je je hecht aan anderen.
Als aan deze basisbehoeften is voldaan, keert je brein terug naar de rusttoestand.
Veiligheid, voldoening, verbinding
Als je je veilig voelt komt je systeem voor het vermijden van schade in de responsieve modus die ontspanning, kalmte en rust brengt. Als je je voldaan voelt, schakelt het systeem van gericht zijn op beloning over op de responsieve instelling. Dan zijn er gevoelens als dankbaarheid, blijheid, vervulling en tevredenheid. En als je je verbonden voelt, wordt het systeem van hechting aan anderen responsief. Zo wordt het gevoel van erbij horen, intimiteit, compassie, goedheid, van waarde zijn en liefde opgeroepen. Dit is een groene instelling van de hersenen.
In de responsieve modus kun je uitdagingen aangaan zonder dat het stressoren worden. Er gebeuren soms moeilijke dingen maar in je hersenen is een soort schokbreker die zorgt dat je niet van je stuk raakt. Je brein wordt niet verstoord door bedreiging, verlies of afwijzing. Hersenen op groen doden bacteriën, verlichten pijn en verminderen ontstekingen. Dat is biochemisch.
Groene hersenen zijn besmettelijk!
Als jij niet geïrriteerd, opdringerig of hulpbehoevend bent, is het minder waarschijnlijk dat je anderen provoceert. Daardoor kunnen anderen jou minder makkelijk provoceren. Je stelt anderen in staat ook zo te worden. Positieve cirkels groeien!
1-Zo bouw je innerlijke kracht op zodat je de uitdagingen van het leven zonder angst, verdriet en frustratie tegemoet kan treden.
2-Je ontdekt dat het in principe goed met je gaat, dat er altijd redenen zijn voor dankbaarheid en blijdschap en dat men om je geeft en je waardeert.
3-Als je geestelijke tuin staat vol met bloemen, is er minder plaats voor onkruid.
4-Je maakt klittenband voor het goede.
5-Als er toch stress komt, begint het herstelproces vanuit de responsieve toestand. Je krijgt een evenwichtige basistoestand van vrede, tevredenheid en liefde.
Reactieve instelling: rode hersenen
Acute maatregelen zijn nodig: vluchten, vechten, immuunsysteem wordt stilgelegd, adrenaline en cortisol stromen maximaal door je bloed. Angst, frustratie en verdriet beheersen je geest. Tegelijk versterkt de tendens om negativiteit op te slaan de negatieve ervaring in het geheugen. In de oertijd moest je rennen voor je leven en daarna waren de chemicaliën ook weer uit je systeem opgelost. De rode zone voelt slecht omdat hij slecht is. Onbehagen is het eerste signaal. Het eind is depressie en psychische stoornissen. Ontstekingen, verzwakt immuunsysteem, slijtage van hart- en bloedvaten.
Uit de krant: Bas Dost was zaterdag met liefst vier doelpunten weer van onschatbare waarde.
“Dat ik vier keer heb gescoord geeft natuurlijk een goed gevoel, maar het voelt minder fijn dat ik een penalty heb gemist”. “Dat blijft nu in mijn hoofd zitten.” De 27-jarige aanvaller beseft wel dat zijn misser geen invloed meer had op het resultaat, maar heeft toch moeite om het los te laten. “Ik blijf eraan denken omdat ik weet dat ik beter kan. (dat noemen we klittenband).
De oefening voor een geheugen voor geluk:
HEAL
H: heb een positieve ervaring
E: ervaar, enrich (verrijk) je ervaring
A: absorbeer de ervaring
L: link positief en negatief materiaal aan elkaar zodat het positieve het negatieve verzacht en zelfs vervangt.
Als je dankbaarheid wilt ontwikkelen, probeer je dan dankbaar te voelen.
Als je verlangt naar meer liefde en aandacht, probeer dan ervaringen te herinneren waarbij je je opgenomen, gezien, gewaardeerd, geliefd en gekoesterd voelde.
Kracht, ontspanning, enthousiasme. Langzamerhand worden je hersenen ontvankelijker voor positieve ervaringen, die daardoor sneller en gemakkelijker innerlijke vermogens worden. Je activeert mentale structuren en installeert ze als neurale eigenschappen. Als je ze nodig hebt, ben je in staat deze neurale eigenschappen in te zetten; ze zijn je innerlijke vermogens die het goede in je geest doen toenemen.
Positieve emoties verminderen reactiviteit en stress, genezen psychische wonden. En verbeteren het incasseringsvermogen, het welzijn en de levensvervulling. Positieve emoties stimuleren om je kansen aan te grijpen, ze creëren positieve cycli en bevorderen succes. Ze maken je immuunsysteem sterker, beschermen je hart en bevorderen een gezonder en langer leven.
We kúnnen nog wel gelukkig zijn, maar de negatieve neiging maakt ons voortdurend kwetsbaar voor stress, bezorgdheid, angst, teleurstelling en pijn. Dreigingen worden overschat en uitwegen worden onderschat. Je hersenen werken als klittenband voor negatieve ervaringen. En als een zeef voor positieve ervaringen.
Tenzij je de positieve ervaring bewust in je opneemt. Dan ontwikkel je een geheugen voor geluk.